De winnaarsdriehoek, helpend gedrag

- ga naar artikel op LinkedIn -


 
De winnaarsdriehoek beschrijft het gedrag en de interactie (rollen en patronen) als er sprake is van helpend gedrag, kwetsbaar gedrag en assertief gedrag.


Mijn vorige blog gaat erover hoe je je rol als slachtoffer kunt omzetten in kwetsbaar gedrag.

In deze blog ga ik erop in hoe de redder kan overstappen naar de rol van helper.

Wat doet een helper

Een helper is iemand, die een andere persoon iets biedt, dat die ander nodig heeft. Een helper verschilt in drie belangrijke opzichten van de redder.
  • Ten eerste laat de helper het initiatief bij de ander. Hij kan wel laten blijken dat hij klaarstaat voor de ander, maar de ander bepaalt wat hij nodig heeft.
  • Ten tweede heeft hij realistische verwachtingen over de 'tegenprestatie' van de ander.
  • In de derde plaats houdt de helper zijn eigen behoefte(n) in het oog.
Waarom wachten met hulp bieden

Als je iemand ongevraagd gaat helpen, dan ontneem je die andere persoon zijn eigen verantwoordelijkheid. Het is alsof je tegen een kind zegt: "Geef dat maar aan mij, want dat kan jij niet zelf." Het getuigt van respect voor de ander, als je het hem gunt om zijn probleem te overwinnen. Omdat het goed is voor het zelfrespect van de ander geef je de ander daarmee tevens de mogelijkheid om uit zijn eigen dramadriehoek te stappen.

Ook als de ander ongespecificeerd "Help!" roept en je gaat op basis daarvan naar eigen wijsheid aan de slag, neem je de verantwoordelijkheid van de ander over en switch je naar een ouder-kind-relatie: "Ik los je problemen wel op, want jij kan dat niet!"

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Als iemand op het punt van verdrinken staat, ga je niet wachten totdat de ander aangeeft wat hij van je verwacht. Ook hier is het verstandig je eigen grenzen in het oog te houden (hierover de volgende keer meer).

Verwacht niets van de ander

De grootste teleurstelling die de redder tegenkomt is, dat hij niks 'terugkrijgt' van het slachtoffer. Op zich is dat logisch. Als redder geef je (meestal ongevraagd) hulp aan een slachtoffer waarvan de redder vindt dat het slachtoffer het hard nodig heeft. Het slachtoffer vindt dat meestal best, maar voelt op geen enkele wijze een verplichting om iets terug te doen. Sterker nog, het slachtoffer vindt het heel normaal, dat hij wordt geholpen.

Als je als redder dus iets terug verwacht, dan is dat alleen maar gebaseerd op jouw eigen onuitgesproken en ongespecificeerde verwachtingen. Hoe groot denk je dat de kans is, dat de ander daaraan voldoet?

Wat zijn jouw behoeften?

Het derde belangrijk punt is, dat je oog hebt voor jouw behoeften. Zo'n behoefte kan los staan van de ander (bijvoorbeeld: ik wil tijd overhouden om ...), maar het kan ook zijn, dat je een (tegen)prestatie van de ander wilt (bijvoorbeeld: als jij ... dan zal ik ...).

Er is een duidelijk verschil hiertussen. In het eerste geval help je onvoorwaardelijk. Je geeft iets weg en je verlangt er niks voor terug. In het tweede geval verwacht je iets van de ander en je spreekt dit op voorhand af. In dat geval bied je hulp in de vorm van een ruil. Als de ander zich dan nog steeds niet verplicht voelt om iets terug te doen, dan schendt hij zijn eigen afspraak (in plaats van jouw verwachtingen). Het wordt dan in ieder geval een stuk gemakkelijker om iemand daarop aan te spreken.

Samengevat

Als iemand je om hulp vraagt (hetzij een slachtoffer, hetzij een kwetsbare), stel jezelf als helper dan twee vragen:
  1. Wat heb ik de ander te bieden?
  2. Waaraan heb ik behoefte?
Bied vervolgens al dan niet hulp aan op basis van jouw antwoorden.

Wat heb je hier aan?

Kijk eens goed om je heen of je de helper van de winnaarsdriehoek tegenkomt. Let er dan eens op, wat het met jou doet! Hoe reageer jij?

Heb je jezelf weleens als helper opgesteld? Hoe was dat voor jou? Loste het iets op? Hoe reageerde je omgeving?

Interessant?

Als dit artikel je iets over jezelf heeft geleerd, als je een vraag hebt of als er een ander onderwerp is, waar je meer over wilt weten, laat dan een bericht achter in het commentaarveld op LinkedIn.

Vind je nog veel meer rondom dit thema interessant, dan is onze NLP Opleiding wellicht iets voor jou.

(Foto credits FreeImages)